Խորհրդային
Միությունը մի երկիր էր, որտեղ շատ մեծ տեղ էր հատկացված համայնավարական կուսակցության
գաղափարախոսությանը՝ մամուլի, ռադիոյի հեռուստատեսության և այլ հնարավոր միջոցներով:
Այդ հսկայական, անծայրածիր երկրում կային նաև պահուստային՝ 7-9 տարեկան մանուկ հոկտեմբերիկների,
10-15 տարեկան դեռահաս պիոներների և 15-28 տարեկան պատանի-երիտասարդ կոմերիտականների
կազմակերպություններ՝ խորհրդային մարդկանց դեռ մանկուց համայնավարական
գաղափարներով տոգորելու համար:
Ես այն ժամանակ
սովորում էի միջնակարգ դպրոցի վերջին՝ տասներորդ դասարանում: Չնայած լավ էի
սովորում, բայց դեռևս կոմերիտական չէի: Ինձ նման ևս մի քանի հոգի կար, որ դեռ չէր
ընդունվել կոմերիտմիության շարքերը: Այդ պատճառով մեզ բոլորիս կանչեցին դպրոցի՝
տնօրենի առանձնասենյակը, որտեղ ներկա էին նաև դպրոցի ուսմասվարը և կոմերիտմիության
քարտուղարը: Նրանք հերթով մեզ նախատեցին, կշտամբեցին և ամոթանք տվեցին մեր
«անտարբերության» համար:
- Մենք մեղավոր չենք, մինչև հիմա մեզ
ոչ ոք ոչինչ չի ասել, թե ինպե՞ս և ե՞րբ պետք է ընդունվեինք կոմերիտմիության շարքերը,
- գրեթե միաձայն գանգատվեցինք մենք:
Իսկապես, մենք բոլորս էլ անհանգստանում
էինք, որ մինչև հիմա կոմերիտականներ չէինք, քանի որ դա մեր օգտին չէր: Մենք լսել
էինք, չնայած չգիտեինք որքանով է դա ճիշտ, որ առանց կոմերիտական դառնալու,
հնարավոր չէր դպրոցն ավարտելուց հետո բարձրագույն ուսումնական հաստատություն
դիմում ներկայացնել՝ ընդունելության քննություններին մասնակցելու համար, աշխատանքի
ընդունվել և նույնիսկ խնդիրներ կարող էին ծագել զինկոմիսարիատների հետ:
Դպրոցի տնօրենը շրջվելով դեպի
կոմերիտմիության քարտուղարը, ով տասներորդ դասարանցի մի վտիտ աղջիկ էր, ահարկու
հայացք նետելով նրա վրա, գոռաց.
- Ինչու՞ մինչև հիմա այս
աշակերտներին չես բացատրել և չես օգնել կոմերիտմիության շարքերը ընդունվելու, քեզ
եմ հարցնում, պատասխանի՛ր:
Թե՛ դպրոցի խստապահանջ տնօրենը, և
թե՛ նրա կամակատար ուսմասվարը համայնավարական կուսակցության անդամներ էին, և իրենց
սրբազան պարտքն էին համարում դպրոցի կոմերիտմիության գործերին ուշի-ուշով հետևելն
ու խառնվելը: Եթե մի բան այնպես չլիներ, ինչպես հարկն էր, ապա անպայման
կարգապահական տույժի կենթարկվեին ամենից առաջ դպրոցի՝ համայնավարական կուսակցական
բյուրոյի, իսկ հետո՝ շրջանային համայնավարական կոմիտեի կողմից:
Կոմերիտմիության քարտուղարը
խոստացավ մեզ հանգամանորեն հրահանգավորել՝ կոմերիտմիության շարքերը ընդունվելու
համար: Հաջորդ օրն իսկ նա մեզ բաժանեց կոմերիտմիության կանոնադրության
գրքույկները՝ քննության պատրաստվելու համար: Մենք, մի քանի օր շարունակ, սերտում
էինք կոմերիտմիության կանոնադրությունը, քանի որ մեզ ասել էին, որ շատ խիստ են
քննում: Այնուհետև դպրոցի կոմերիտմիության քարտուղարը պայմանավորվեց կոմերիտմիության
շրջանային կոմիտեի հետ, որտեղ մեզ քննելու և կոմերիտմիության շարքերն էին
ընդունելու:
Պայմանավորված օրը մենք, թվով 3
հոգի, կոմերիտմիության շրջանային կոմիտեի գրասենյակ ներկայացանք դպրոցի ցուցակ-ուղեգրով:
Մեզանից յուրաքանչյուրը բերել էր իր հետ նաև երկու լուսանկար, կոմերիտմիության անդամատոմսերի
համար: Ընդարձակ ընդունարանի պատերին կախված էին հեղափոխության առաջնորդ Վ.
Լենինի, համայանավարական գաղափարախոսության հիմնադիրներ Կ. Մարքսի, Ֆ. Էնգելսի և
Խորհրդային միության համայնավարական կուսակցության գլխավոր քարտուղար Լ. Բրեժնևի
մեծադիր լուսանկարները: Ընդունարանում որոշ ժամանակ սպասելուց հետո, մի քանի սև,
կաշեպատ դռներից մեկը բացվեց, և այնտեղից դուրս եկավ բարձրահասակ,
զուգված-զարդարված, գեղեցիկ հագնված, 23-24 տարեկան մի աղջիկ:
- Բարև ձե՛զ, - ասաց նա, - լավ ե՞ք
պատրաստվել: Գիտեք չէ՞, որ հանձնաժողովը երեք հարց է տալու: Եթե հարցերից երկուսին
պատասխանեք, ապա ձեզ բախտ կվիճակվի ընդունվելու փառապանծ ՀԼԿԵՄ (Հայատանի Լենինյան
կոմերիտմիության երիտասարդական միություն) շարքերը, հակառակ դեպքում ձեզ ժամանակ կհատկացվի
վերապատրաստվելու և նորից վերահանձնելու համար: Հասկացա՞ք: Տաս րոպեից ձեզ ներս
կկանչեն:
Տաս րոպեն անցավ, բայց ոչ ոք մեզ
ներս չէր կանչում: Մեր անհանգստությունը քանի գնում՝ աճում էր: Արդեն հոգնել ու
ձանձրացել էինք անընդհատ կոմերիտմիության կանոնադրության նույն հարցերը սերտելուց:
Քիչ անց նույն աղջիկը դուրս եկավ և ժպտալով ասաց.
- Ձեր բախտը բերեց, էրեխեք… Քանի
որ ընդմիջման ժամ է, գնացե՛ք ամեն մեկդ հինգական պոնչիկ բերե՛ք, իսկ մինչ այդ մենք
ձեր անդամատոմսերը կպատրաստենք: Գոհ ե՞ք:
Մենք անմիջապես դուրս թռանք
ընդունարանից՝ պոնչիկ գնելու: Երբ վերադարձանք, արդեն մեր կոմերիտմիության անդամատոմսերը
պատրաստ էին:
- Հեշտ անցա՞վ քննությունը, տվածս
խորհուդներն օգնեցի՞ն, - դպրոցում հարցրեց մեզ կոմերիտմիության քարտուղարը:
- Այո՛, անհամեմատ հեշտ, -
պատասխանեցինք մենք:
- Այդպես էլ պետք է լիներ, որովհետև
լավ էիք պատրաստվել, - ժպտաց նա:
ՄԱՐՏԻՆ ՇԻՐԻՆՅԱՆ
Կալիֆորնիա, Գլենդեյլ
13 փետրվարի, 2018թ.
