Ձկան օր (էսքիզ)

Սոֆիայից թռչող մեր ինքնաթիռը վայրէջք կատարեց Կիևի Բորիսպոլ միջազգային օդանավակայանում: Մինչև մյուս թռիչքը՝ Կիևից դեպի Երևան մոտ վեց ժամ կար:

          
Բորիսպոլի օդանավակայանը նախկին Խորհրդային Միության լավագույն օդանավակայաններից մեկն էր: Այն գտնվում է Բորիսպոլ փոքրիկ  քաղաքից մոտ վեց և Կիևից մոտ քսանյոթ կիլոմետր հեռավորության վրա` անտառածածկ, հիասքանչ տեղանքում: Օդանավակայանն իր մեծությամբ և շքեղությամբ թերևս չէր զիջում անգամ Մոսկվայի Դոմոդեդովո, Շերեմետյեվո և Վնուկովո հանրահայտ օդանավակայաններին: Բորիսպոլի օդանավակայանն ամբողջովին ապակեպատ է և ներսից հստակ երևում են ժամանող ու մեկնարկ վերցնող ինքնաթիռները, սպասարկող տեխնիկան ու անձնակազմը, ինչպես նաև աչք շոյող կանաչ անտառը, որը բոլորում է այն: Ժամանակս սպառելու համար ես շրջայց կատարեցի Բորիսպոլի հսկայական օդանավակայանում:

            

Գետնահարկում գտնվում էին ուղեբեռների պահպանման ընդարձակ բաժանմունքը և զուգարանները: Առաջին հարկում գտնվում էին ուղևորների սպասասրահը՝ բազմաթիվ հարմարավետ աթոռներով, թռիչքային գրանցումների բաժանմունքները, ինչպես նաև տեղեկատուն, փաթեթավորման տեղամասը, մանկական սենյակը և այլն: Երկրորդ հարկում էին գտնվում խանութները, զանազան ծառայողական գրասենյակները, սրճարանները, խորտկարանները և ռեստորանը: Ռեստորանի մոտ մի փոքրիկ հերթ էր գոյացել: Ես մոտեցա և կանգնեցի հերթի վերջում: Մի քանի րոպե անց ռեստորանի աշխատակցուհին եկավ տանելու հերթական այցելուին, բայց տեսնելով ինձ, մոտեցավ և խնդրեց հետևել իրեն: Մարդիկ դժգոհեցին: Նրանցից մեկը գլխով ցույց տալով ինձ ասաց.

            

- Երևի արտասահմանցի է:

            
- Հետո ի՞նչ, - ասաց մյուսը, - ի՞նչ է, մենք մարդ չե՞նք:

            
Փաստորեն աշխատակցուհին ինձ թյուրիմացաբար արտասահմանցու տեղ էր դրել: Ես ձևացա, որ դա այդպես է, քանի որ շատ հետաքրքիր էր իմանալ, թե ինչպես են սպասարկում արտասահմանցիներին Խորհրդային Միությունում:

Ռեստորանը լեփ-լեցուն էր, բայց մի անկյունում կային մի քանի թափուր սեղաններ, ամենայն հավանականությամբ նախատեսնված հենց արտասահմանցիների համար: Ինձ ուղեկցեցին այդ սեղաններից մեկի մոտ: Հմայիչ արտաքինով մի աղջիկ՝ մատուցողուհին, անմիջապես մոտեցավ ինձ և կոտրատված, խիստ ընգծված ռուսական կամ միգուցե ուկրաինական առոգանությամբ անգլերեն հարցրեց, թե ի՞նչ կցանկանայի պատվիրել: Բարեբախտաբար, ես անգլերեն գիտեի և նրան խնդրեցի սկզբի համար բերել ճաշացուցակը.

            

- Menu, please,* - ասացի ես:

            

Նա ժպտալով ասաց, որ դրա կարիքը չկա, քանի որ ինքը շատ լավ գիտի թե ի՞նչ են պատվիրում արտասահմանցիները:

            

- OK*, - ասացի ես, - bring me the same what they do order*.

             

Անկեղծ ասած, ինձ շատ հետաքրքրեց, թե ինչ են պատվիրում արտասահմանցիները: Ափսոս, չկար ինձ հետ մեկը, որի հետ գուշակություններ անեի կամ նույնիսկ գրազ գայի այդ կապակցությամբ, թե ինչ էր մատուցելու մեր սիրունատես մատուցողուհին: Իմ կարծիքով մատուցողուհին կբերեր ուկրաինական խոհանոցին բնորոշ կերակուրներ, ուտեստներ և խմիչք: Օրինակ՝ ուկրաինական բորշչ, սոլյանկա, կիևյան կոտլետներ, հոլուբցի, սխտորով աղ դրած խոզի սալ, ստուդենեց կամ խոլոդեց, կաղամբով կամ սնկով պատրաստված կարկանդակներ, վինեգրետ, ոչ ալկահոլային խմիչքներ՝ կվաս, վարենուխա, մեդեվուխա, ինչպես նաև ալկահոլային խմիչքներ՝ պերցովկա, գորիլկա և այլն:

            

Սակայն մատուցողուհու բերածները լիովին տարբերվում էին իմ գուշակածներից: Սկզբում նա բերեց հայկական հինգ աստղանի կոնյակ, վրացական մեկ շիշ «Բորժոմի» տեսակի հանքային ջուր, մեկ շիշ ռուսական «Բայկալ» տեսակի լիմոնադ և ծովախեցգետնով աղցան՝ համեմված մաղադանոսով, ձիթապտղի ձեթով ու լիմոնի հյութով: Այնուհետև ավելացան շամպինյոն տեսակի խոշոր սնկերից պատրաստված դոնդողանման մարինադը, խոշոր, ընկույզի մեծության աղ դրած սև ձիթապտուղը, սև ձկնկիթը, կարմիր ձկնկիթը, ծխացրած բարակ շերտերով կտրատած նրբահամ սաղմոնը և յուղալի սկումբրիան կամ մակարելան, ինչպես այն անվանում են Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում:

            

Թեթև խորտիկներին փոխարինելու եկավ թառափով խորովածը, որն իսկապես շատ համեղ էր: Որպես դեսերտ նա բերեց մեկ բաժակ արևելյան սև սուրճ և մի մեծ կտոր փխրուն և շոկոլադե կրեմով ձևավորված «Կիևյան տորթ»:

            

Հաշիվը վճարելիս ես հարցրեցի.

            

- Ամեն ինչ շատ համեղ էր, բայց ինչու՞ էին գրեթե բոլոր Ձեր բերած ճաշատեսականը ձկնային:

            

- Որովհետև այսօր հինգշաբթի է, իսկ Խորհրդային Միությունում ամեն հինգշաբթի ձկան օր է հայտարարված, - ասաց նա ժպտալով:

            

Երեք ժամ անց ես արդեն թռչում էի Երևան: Օդանավում մատուցված ընթրիքը նորից ձկնային էր… Ես հրաժարվեցի ընթրիքից:

Հիշեցի Կիևի Բորիսպոլ օդանավակայանի ռեստորանի սիրունատես մատուցողուհու ասածը՝ «Խորհրդային Միությունում ամեն հինգշաբթի ձկան օր է հայտարարված»:

            

Ի՜նչ լավ էր, որ սոցիալիստական երկրներում ամեն հինգշաբթի ձկան օր չէր հայտարարված, ինչպես Խորհրդային Միությունում, այլապես, Սոֆիայից դեպի Կիև թռչելիս ես ստիպված կլինեի նախաճաշին էլ ձուկ ուտել…

 *Menu, please – բերե՛ք խնդրեմ, ճաշացուցակը

*OK - շատ լավ

*bring me the same what they do order - բերեք նույնը, ինչ նրանք են պատվիրում

*սոլյանկա` բանջարեղենով, մսով կամ ձկով և թթու դրած վարունգով պատրաստված ապուր

*հոլուբցի` տավարի աղացած միսը կաղամբով փաթաթած և ձեթով տապակած

*ստուդենեց կամ խոլոդեց` դոնդող՝ պատրաստված մսից կամ ձկից

 ՄԱՐՏԻՆ ՇԻՐԻՆՅԱՆ

Կալիֆորնիա, Գլենդել

16 մարտի, 2015թ.