Ի՜նչպիսի մեծ երջանկություն է
երեխա ունենալը: Երեխան դա բնության ամենագեղեցիկ հրաշքն է, Աստծու տված լավագույն
պարգևը… Ընտանիքն առանց երեխայի չի կարող երջանիկ լինել, եթե նույնիսկ այն
ստեղծվել է փոխադարձ շատ մեծ սիրո արդյունքում: Այդ է պատճառը, որ նորաստեղծ ընտանիքները
ջանասիրաբար ձգտում են երեխա ունենալ ամուսնության առաջին իսկ օրվանից սկսած, իսկ
եթե այս կամ այն պատճառով ուշանում է այդքան շատ սպասվող երեխայի գալուստը, ապա
անհանգստանում են ոչ միայն նոր ամուսնացած զույգերը, այլ նաև նրանց մոտիկ հարազատները,
սրտակից ընկերներն ու մտերիմները, համենայն դեպս դա այդպես է հայկական
ընտանիքներում:
Շատերի կարծիքով զույգերն
ամուսնանում են միմիայն սիրո պատճառով, բայց ընդհանրապես մարդկանց մեծ մասի ամուսնանալու
գլխավոր պատճառը երևի երեխա ունենալու անհուն ցանկությունն է, հատկապես՝ կանանցը:
Միթե՞ քիչ կան ամուսնական զույգեր, որոնք ամուսնացել են փոխադարձ հարգանքի և
համակրանքի վրա հիմնված և կարողացել են
ստեղծել ամուր ու համերաշխ ընտանիքներ, դրան նպաստել է նոր ծնված մանուկը կամ
մանուկները նաև: Իհարկե՛, ամենաիդեալական ընտանիքը դա այն ընտանիքն է, որը
ստեղծվել է փոխադարձ սիրո, համակրանքի, հարգանքի և երեխաներ ունենալու անսահման
ցանկության վրա: Ոչ ոք չի կարող ժխտել դա:
Ցավալի է, բայց միայն հղիանալը
դեռևս կայուն երաշխիք չէ երեխա ունենալու համար, քանի որ բավականին հաճախ առկա է
նաև հղիության բնական ընդհատման վտանգը: Դժբախտաբար թե՛ տղամարդկանց, և թե՛ կանանց
գերակշիռ մասը չափազանց մակերեսային պատկերացումներ ունի հղիության մասին: Նրանցից
շատերն անգամ չգիտեն, որ հղիությունը սկսվում է ոչ թե արգանդում, այլ Ֆալոպյան
փողերում կամ ձվափողերում և միայն 3-4 օր հետո սերմնաբջիջով բեղմնավորված ձվաբջիջն
իջնում է արգանդ և կպչում արգանդի պատին՝ էնդոմետրիումին.
չգիտեն, որ հղիության առաջին երեք ամիսների ընթացքում ձևավորվում է երեխայի սաղմը՝
էմբրիոնը, իսկ այնուհետև պտուղը. չգիտեն, որ երեխայի սեռը կախված է տղամարդկանց x
կամ y քրոմոսոմների և կանանց x քրոմոսոմների համապատասխան զուգակցումից, այսինքն՝
(x-x)-ի դեպքում աղջիկ է ծնվում, իսկ (x-y)-ի դեպքում՝ տղա. չգիտեն, որ հղիության
սկզբնական շրջանում շատ մեծ է կանանց սեռական հորմոններից մեկի՝ պրոգեստերոնի և
տղամարդկանց սեռական հորմոնի՝ տեստոստերոնի դերը և այլն:
Խորհրդային Միության տարիներին,
միգուցե և Հայաստանի անկախացումից հետո էլ, բժիշկները, այդքան հաճախ հանդիպող,
կանանց հղիության բնական ընդհատումից պաշտպանելու համար առաջարկում էին ստացիոնար
կամ հիվանդանոցային պայմաններում բուժում, որն ըստ էության պառավական բուժման
մեթոդներից այն կողմ չէր անցնում. նրանք առաջարկում էին տևական անկողնային ռեժիմ,
վիտամին E, խուսափել ծանր իրեր բարձրացնելուց, սեռական հարաբերություններից, կռանալուց
և, երևի ձևականորեն, կատարում էին արյան ու մեզի ընդհանուր անալիզներ: Բնականաբար
այդպիսի բուժումը ոչ ոքի չէր օգնում: Մինչդեռ արևմտյան զարգացած երկրներում
առաջարկում էին բավականին ազդեցիկ և փորձված հորմոնային բուժում՝ պրոգեստերոն, որը
զգալիորեն բարձրացնում է սաղմի կամ էմբրիոնի կենսունակությունը և տեստաստերոն, որի
շնորհիվ բարձրանում է սաղմի կպչողականությունն էնդոմետրիումին:
Կինն իրեն անհրաժեշտ տեստաստերոնը, հղիության առաջին ամիսներին, կարող է ստանալ
նաև ամուսնուց՝ ինտենսիվ սեռական հարաբերությունների շնորհիվ,
քանի որ այդ ժամանակ զգալիորեն բարձրանում է նրա սեռական հակման կամ լիբիդոյի
զգացողությունը: Սխալ բուժման պատճառով, ո՞վ գիտե ինչքա՜ն երեխաներ, դեռ սաղմնային
վիճակում դատապարտված են եղել ոչնչացման Խորհրդային Միության տարիներին, միգուցե և
հետո էլ:
Լևոնն ու Նարինեն մի քանի տարի
պայքարում էին երեխա ունենալու համար, բայց դեռևս ապարդյուն: Նարինեն արդեն մի
քանի անգամ հղիացել էր, բայց հղիության առաջին երկու ամիսների ընթացքում
հղիությունը բնական ձևով ընդհատվում էր՝ հոգեկան մեծ ցավ պատճառելով երիտասարդ
ամուսնական զույգին: Ամեն անգամ Նարինեն ստացիոնար բուժում էր անցնում, բայց
միևնույն է վիժում էր: Այս անգամ էլ նա հիվանդանոցում բուժման կուրս էր անցնում. բուժող
բժիշկը հուսադրում էր, քանի որ արդեն երկուս ու կես ամիս անցել էր, իսկ բնական
վիժման վտանգը գրեթե ամբողջովին կանցներ երեք ամիս հղիությունը պահպանելուց հետո:
Նարինեի մայրը և սկեսուրն այլևս
չէին հավատում բժիշկներին և ջերմորեն աղոթում էին նրա համար՝ ապավինելով միայն
Աստծուն:
Լևոնն ամեն օր, աշխատանքից հետո
այցելում էր կնոջը, միաժամանակ համով ուտելիքներ փոխանցելով նրան, որ փոխնեփոխ
պատրաստում էին նրա մայրը և զոքանչը: Ամեն անգամ Նարինեին տեսնելիս, Լևոնը փորձում
էր հուսադրել նրան.
- Մի օր էլ անցավ, Նարինե ջան,
միգուցե լավ կլինի, հը՞:
- Հա, լավ կլինի Լևոն ջան, - ժպտալով պատասխանում էր կինը:
Մի օր Լևոնը, տուն գնալիս,
հիվանդանոցի սպասասրահով անցնելիս լսեց, թե ինչպես է մի երիտասարդ տղա հայհոյում
բժշկուհուն.
- Ես քո մե՜րը… Ես քո մե՜րը…
- Երիտասարդ, կարգին պահիր քեզ,
այլ ոչ թե խուլիգանի պես, թե չէ՝ հենց հիմա միլիցիա կզանգեմ, - սրտնեղելով սաստում
էր նրան բժշկուհին.
- Զանգի՛ր, ես քո մերը…
Զանգի՛ր, որ գան քեզ տանեն, պոռնի՜կ…
Լևոնը հիշեց մոր ասածը. «Դժվարին պահին կանայք անիծում են, իսկ տղամարդիկ՝
հայոյում» և, չկարողանալով անտարբեր մնալ,
մոտեցավ երիտասարդին: Երբ իմացավ եղելությունը, անկախ իրենից, ինքն էլ հայհոյեց
բժշկուհուն.
- Ես քո մե՜րը… Ես քո մե՜րը…
Այդ պահին սպասասրահ մտավ մի
միլիցիոներ և պինդ բռնեց Լևոնի թևից: Ըստ երևույթին, հիվանդանոցի մյուս
աշխատակիցներն արդեն հասցրել էին զանգել միլիցիա:
- Մյուս խուլիգանին էլ բռնե՛ք,
նա էլ էր հայհոյում, - ոգևորված գոռաց բժշկուհին:
Երբ միլիցիերն իմացավ, թե ինչ է
պատահել, չկարողացավ իրեն զսպել, և շրջվելով դեպի բժշկուհին, գոռաց.
- Ես քո մե՜րը… Ես քո մե՜րը …
Պարզվեց, որ երիտասարդը մի օր
առաջ իր հղի կնոջը բերել էր հիվանդանոց, որպեսզի պաշտպանեին նրան հղիության բնական
ընդհատումից, իսկ բժիշկը նրա հղիությունն արհեստականորեն ընդհատել էր:
Կալիֆորնիա, Գլենդեյլ
30 հուլիսի, 2016թ.
